اربعین؛ مصداق «تقوی القلوب»
نمادها و شعایر، شناسه‌های هر امت به شمار می‌روند و هرچه با مبانی توحیدی و فطرت انسانی سازگارتر باشند، اقبال عمومی نسبت به آنها فراگیرتر خواهد بود.
اسلام شعایری دارد که ریشه همه آنها توحیدی است و زمینه را برای اجتماع مسلمین فراهم می‌کند و مورد تکریم و تعظیم است. اذان که نخستین و مهم ترین شعار توحیدی مسلمانان است، در شبانه روز چندین نوبت از مأذنه‌ها شنیده می‌شود و مسلمین در مساجد برای نماز گزاردن اجتماع می‌کنند. حج نیز مصداق دیگری از شعایر الهی اسلامی است که به بزرگ‌ترین اجتماع مسلمین در روزهای خاص منجر می‌شود. به استناد آیه 32 سوره حج، تعظیم شعایر نشانه تقوای قلوب است، آنجا که خداوند می‌فرماید: «وَمَنْ یُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوی القلوب؛ هرکس شعایر الهی را بزرگ دارد، این کار نشانه تقوای دل‌ها [ی آن ها] است.»
همچنین براساس آیه 158 سوره بقره، برخی مکان‌ها همچون صفا و مروه از شعایر الهی دانسته شده است. گرچه به استناد این آیه، خداوند صفا و مروه را از مصادیق شعایر برشمرده است، اما در هر مکانی که بتوان ندای توحید را فریاد زد و به خدا نزدیک شد، می‌توان آن را از شعایر الهی به شمار آورد و تکریم آن را نشانه‌ای از تقوا تلقی کرد.
بارگاه منور ائمه طاهرین(علیهم السلام) به دلیل اینکه اجتماعات مسلمین در آن شکل می‌گیرد و زمینه عبودیت پروردگار را فراهم می‌کند، می‌توان از مصادیق شعایر الله به شمار آورد. زیارت این بزرگان دین و ساعتی به عبادت پرداختن در بارگاه مطهر آنان نیز نوعی تکریم و تعظیم این شعایر است.
از دیگر مصادیق شعایر الله، آیین نیکوی پیاده روی اربعین است که همه ساله جمعیتی چند میلیونی برای زیارت بارگاه نورانی امام حسین(علیه‌السلام) پیاده از شهرهای مختلف عراق و بویژه شیعیان دیگر کشورهای اسلامی، آن را به زیباترین شکل گرامی می‌دارند.
سنت پیاده روی اربعین که به تأسی از ورود کاروان اهل بیت(علیهم السلام) به کربلای معلی پس از سفر مصیبت بار شام، انجام می‌شود. این سنت حسنه افزون بر آنکه ائمه معصومین(علیهم السلام) انجام آن را درست می‌دانند، به لحاظ منطقی و عقلانی سنتی پسندیده است. بی‌تردید پیاده‌روی اربعین در حقیقت حمایت از جریانی توحیدی است؛ زیرا حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) و یارانش برای اصلاح امت اسلامی- که از مسیر عبودیت پروردگار خارج شده و بر اثر حکومت حاکمان جابر به گمراهی گراییده و سلسله ارزش‌های توحید و اسلامی جای خود را به ارزش‌های شیطانی داده بود- قیام کردند و مظلومانه به شهادت رسیدند. آن حضرت در وصیت خود به محمد حنفیه بدرستی به این نکته اشاره می‌فرمایند: «إنِّی لَمْ أَخْرُجْ أَشِرًا وَلاَبَطِرًا وَلاَمُفْسِدًا وَلاَظَالِمًا وَإنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الاصْلاَحِ فِی أُمَّة جَدِّی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَهُ عَلَیْهِ وَالِهِ؛ من خروج نکردم از برای تفریح و تفرّج، و نه از برای استکبار و بلندمنشی، و نه از برای فساد و خرابی، و نه از برای ظلم و ستم و بیدادگری! بلکه خروج من برای اصلاح امّت جدّم محمّد(صلّی الله علیه و آله) می‌باشد.»
با این توصیف و به تعبیر رهبر معظم انقلاب پیاده روی اربعین از شعایر الهی است و همه زائران اربعین باید قصد تقرب کنند و حرکت خود را در این مسیر مصداق «تقوی القلوب» بدانند.
منبع:
